Rękopiśmienne adnotacje Arthura Schopenhauera:

ich edycja oraz cyfrowe kodowanie

☰

spis treści

Hübscher, A. (ed.), Der handschriftliche Nachlaß. Randschriften zu Büchern, V, F/M: Waldemar Kramer, 1968

• 3000 książki (po śmierci)
• żaden bibliofil
• literatura niemiecka: 135 poz.
• francuska: 101 poz.
• angielska: 73 poz.
• włoska: 66 poz.
• hiszpańska: 38 poz.

Czytanie dzieła literackiego

marginesy czyste

B. Gracián, Criticón: 1ª parte CVC

Marginalia odautorski

• ✗ anonimowe adnotacje: scholia lub klasyczne glosy filologiczne.
• ✗ dopisek w publikacjach podlegających cenzurze.
• ✗ adnotacje ds. wystawień teatralnych (marginalia scaenica).
• ✗ oznaczenia pisarza (edytor swojego własnego dzieła).
• ✗ korekta autorski

konsekwencje interpretacyjne

• literacki u-topos
• uprzedzenia: krótkotrwałe, wstępne, nieskończone, przypadkowe
• intymny proces pisania vs. wspólna lektura

"If you mean to know yourself, interline such of these aphorisms as affected you agreeably in reading, and set a mark to such as left a sense of uneasiness with you; and then shew your copy to whom you please" Lavater, Aphorisms on men, in: Jackson, Marginalia: Readers writing in Books, New Haven, Yale University Press, 2001, p. 156.

• bezpośrednie ślady recepcji (tekstu i autora)

Podział typologiczny

marginalists vs. extractors

Adversaria, Schopenhauer - Schopenhauer-Archiv: 1411 © Universitätsbibliothek Frankfurt am Main

"This title also alludes to an opposition between two categories of note-taking writers: the “marginalists” and the “extractors”. The extractors [...] cut up the text they read and store it, in what is supposed to be a concentrated and quintessential form but is de facto a mutilated state [...] The other class of writers, the marginalists [...] do not dismember the text they read, they preserve its contextual integrity, but they brand it with idiosyncratic marks, adorn it with commentaries of all kinds, embrace it with their own writing" Ferrer, D., "Towards a Marginalist Economy of Textual Genesis" in: Variants 2/3: Reading notes. Amsterdam / New York: Editions Rodopi, 2004, 7-8

notatki vs. znaki

decyzja edytorska

"Whereas textual criticism and scholarly editing used to focus on the edited text as the edition's main goal, recent tendencies seem to be less exclusively teleological" W. van Mierlo; D. van Hulle (ed.), Reading Notes (Variants 2/3), Amsterdam-New York, Rodopi, 2004, pp. 5-6.

ABO: A digital archive of early modern annotated books

Harvey’s copy of Livy’s Histories www.annotatedbooksonline.com

Melville's Marginalia Online

Melville's Marginalia Online http://melvillesmarginalia.org

klasyfikacja

Oráculo Manval, y Arte de Prudencia, Ámsterdam, Juan Blaeu, 1659. Ejemplar personal de Schopenhauer con marginalia Schopenhauer-Archiv (603/56).

Atrybucja

Gracians Handorakel, Hs. “Arthur Schopenhauer Nachlass XXIII” Schopenhauer-Archiv

Kurrentschrift vs. Lateinische Schrift. Detalle: Gracians Handorakel, Hs. “Arthur Schopenhauer Nachlass XXIII” Schopenhauer-Archiv

Interpretacja

Die Welt als Wille und Vorstellung, Brockhaus, 1819. © Universitätsbibliothek Frankfurt am Main
Motto. Aus dem Oráculo manual von Gracián (Af. 20.).

Formy czytania:

· Studiowanie

Emmert, J. H., Las Donquixotadas mas extrañas oder die abenteuerlichen Ritterthaten des sinnreichen edlen Don Quixote von la Mancha, Tübingen : Osiander, 1826 © Universitätsbibliothek Frankfurt am Main

· indeksowanie

L'homme de cour, Amelot de La Houssaie, París, 1684 UT

Oráculo Manval, y Arte de Prudencia, Ámsterdam, Juan Blaeu, 1659. Ejemplar personal de Schopenhauer con marginalia Schopenhauer-Archiv (603/56).

· identyfikacja

Moratín, El Café, ó La comedia nueva (Schopenhauer–Archiv: 565).

Cyfrowy model oznakowania

TEI: Text Encoding Initiative

• XML: Język znaczników do opisu struktury danych
• TEI: Język znaczników do opisu struktury tekstów
• Międzynarodowy standard
• Wyłuskiwanie
• Przekształcanie
• Sformatowania
• Sortowania
• ...

Oráculo Manval, y Arte de Prudencia, Ámsterdam, Juan Blaeu, 1659. Ejemplar personal de Schopenhauer con marginalia Schopenhauer-Archiv (603/56).

1.<lb type="hyphenInWord" break="no"/> 
<pb n="95"/>era todas sus cosas, y llevándose a sí<lb/> lo

2.<add type="Randstreichung" subtype="triple" 
hand="#Schop1">

3. y podrá <add type="Unterstreichung" hand="#Schop1"
>vivirse a<lb/> solas.</add>

4.<subst hand="#Schop2"><del>a<lb type="hyphenInWord"
break="no"/>y</del><add>ej</add></subst>

5.<add type="gloss" hand="#Schop2" xml:lang="es"
 place="inline">Cumplido con esa regla, 
 sobran las demas</add>

6.<seg type="maxim" xml:id="138">
<num>138</num>. 
<add hand="#Schop1" type="Unterstreichung">
Arte de dexar estar</add>.</seg>

7.<note resp="editor">przypisy editora do 
konkretnego elementu</note>

Drupal: system zarządzania treścią

Drupal · CMS www.drupal.org

TEICHI

Essai sur le récit, Digital edition with Drupal&TEICHI www.berardier.org

• "The TEICHI Framework is a modular tool for displaying documents encoded according to the guidelines of the Text Encoding Initiative as pages in a Drupal-based website via XSLT and CSS."
• "Limited to a subset of TEI Lite"
• "Core elements: displaying a linear transcription of the source text."
• <choice> , <note>


Pape, S. et alii “TEICHI and the Tools Paradox. Developing a Publishing Framework for Digital Editions”, in: Journal of the Text Encoding Initiative, 2, February 2012 http://jtei.revues.org/432

Własna implementacja: css

/* marks visualization */ .marginalia-triple {
display: block;
padding-left: 12px;
border-left: 9px double red;

Własna implementacja: xslt

<xsl:for-each select="biblFull/titleStmt/author/persName">
      <xsl:apply-templates select="surname"/> <xsl:text>, </xsl:text>
      <xsl:apply-templates select="forename"/>

Własna implementacja (indeks): xslt

<xsl:for-each select="//seg[@type = 'maxim' and 
ancestor::p//add[@type = 'Unterstreichung' or @type = 'Randstreichung']]">